Skąd wziął się tenis ziemny?
Korzenie tenisa sięgają czasów starożytnej Grecji i Rzymu. W średniowiecznej Europie mnisi grali w jeu de paume, która przypominała dzisiejszego tenisa, ale polegała na odbijaniu piłki dłonią. Z czasem zaczęto używać skórzanych rękawic, a później rakiet, które stały się pierwowzorem tych współczesnych. Tenis w formie, jaką znamy dziś, pojawił się w drugiej połowie XIX wieku – pierwszy turniej na kortach Wimbledonu rozegrano w 1877 roku.
Na czym polega tenis?
Zawodnicy znajdują się po przeciwnych stronach kortu, czyli pola gry o wymiarach 23,77 m x 8,23 m (w deblu: 23,77 x 10,97 m) podzielonego siatką. Gra zaczyna się od serwisu wykonywanego przez jednego z zawodników po przekątnej kortu. Zawodnik po przeciwnej stronie siatki musi odbić piłkę (return) tak, by opadła na pole przeciwnika. Wymiana trwa, dopóki jeden z zawodników nie zdoła prawidłowo odbić piłki – wtedy punkt zdobywa jego przeciwnik.
W jaki sposób liczy się punkty w tenisie?
Sposób liczenia punktów odbywa się metodą „zegarową” – od zera (l'œuf, love) poprzez 15 i 30 do 40. Zdobycie kolejnego punktu po 40 oznacza wygranego gema – pod warunkiem, że gracz ma przewagę dwóch punktów. Jeśli wynik wynosi 40-40, gra toczy się do momentu, w którym jeden z zawodników uzyska dwa punkty przewagi. Kto pierwszy zdobędzie 6 gemów, wygrywa seta. Mecz rozgrywa się do dwóch lub trzech wygranych setów (best of three, best of five).
Ile czasu trwa mecz tenisowy?
Czas spotkania nie jest ściśle określony przepisami – gra toczy się do momentu, aż jeden z zawodników wygra wymagane dwa lub trzy sety. W zależności od poziomu i determinacji graczy, mecz trwa zwykle od 40 minut do 2 godzin. Zdarzają się jednak sytuacje, w których rozgrywka jest o wiele dłuższa. Rekordowo długi mecz miał miejsce na kortach Wimbledonu w 2010 roku, kiedy John Isner i Nicolas Mahut rywalizowali przez 11 godzin i 5 minut. Ich pojedynek, rozgrywany z przerwami, trwał aż trzy dni!
Jakie są rodzaje gier w tenisie?
Najczęściej spotykamy grę pojedynczą (singiel), podwójną (debel) oraz mieszaną, czyli debla, w którym partnerzy są różnych płci (mikst). Istnieje także tenis na wózkach, plażowy oraz warianty dla trojga graczy (np. debel amerykański lub jordache).
Jakie są rodzaje kortów tenisowych?
W tenisa można grać na kortach wykonanych z różnych rodzajów nawierzchni, które wpływają na dynamikę gry, sposób odbicia piłki i długość wymian. Wyróżniamy cztery podstawowe rodzaje kortów:
- twarde (akryl, asfalt, beton) – duża szybkość gry, średnia wysokość odbicia piłki,
- ziemne (mączka ceglana) – wolniejsza gra, ale wyższe odbicie,
- trawiaste – bardzo szybka gra, niższe odbicie piłki,
- dywanowe (wykładziny, sztuczna darń – wszystko, co można rozłożyć na hali sportowej) – duża szybkość gry, średnie lub niskie odbicie piłki.
Na czym polega elitarność tenisa?
Początkowo tenis był sportem małych, zamkniętych społeczności. Gry, z których się wywodzi, były rozrywką mnichów, arystokratów i członków królewskich dworów. Do 1968 roku najważniejsze turnieje były dostępne tylko dla zawodników zawodowych zrzeszonych w klubach tenisowych. Mimo upływu lat tenis nadal kojarzony jest z prestiżem – zarówno jako sport zawodowy z turniejami o wielkie stawki, jak i forma rekreacji, popularna w środowiskach biznesowych i wśród elit towarzyskich.
Czy tenis to drogi sport?
I tak, i nie. Bariery finansowe wiążą się z dostępem do kortu i trenera oraz początkowym kosztem zakupu sprzętu – rakiety, piłek, obuwia i stroju. Na poziomie amatorskim są to jednak wydatki możliwe do zaakceptowania. Naprawdę wysokie koszty pojawiają się na wyższych poziomach, zbliżających się do sportu zawodowego – ale to samo można powiedzieć niemal o każdej dyscyplinie sportu.
Dlaczego o tenisie mówi się „biały sport”?
Określenie „biały sport” wywodzi się z tradycji turnieju na kortach Wimbledonu, gdzie uczestnicy zobowiązani są do występowania wyłącznie w białych strojach. Kolor biały to podstawa tenisowej „mody” – symbolizuje on czystość, elegancję i fair play. Oczywiście, na co dzień można także grać w stroju w innych barwach, nie narażając się na popełnienie gafy.
Czego potrzebuję, by zacząć grać w tenisa?
Aby rozpocząć swoją przygodę z tenisem, potrzebujesz przede wszystkim chęci i partnera do gry. Na początku możesz wynająć sprzęt, a także skorzystać z lekcji u trenera lub instruktora, który wytłumaczy zasady gry i pomoże zapoznać się ze sprzętem. Jeśli Ci się spodoba, przygotuj się na zakup własnej rakiety, piłek oraz odpowiedniego obuwia i stroju. Pomyśl także o co najmniej kilku treningach pod okiem trenera, aby rozwijać swoje umiejętności.
Czy naprawdę potrzebuję trenera?
Tenis, nawet na początkowych etapach nauki, nie jest tak prosty, na jaki może wyglądać. Zaczynając od zajęć z trenerem, unikniesz uczenia się na własnych błędach i nabywania złych nawyków – od doboru sprzętu, poprzez podstawowe elementy gry, aż do bardziej zaawansowanych technik i uderzeń. Dla początkującego szczególnie ważny będzie również wybór odpowiedniej rakiety, a w tym pomoże Ci właśnie trener.
Na czym polegają różnice między rakietami tenisowymi?
Rakiety tenisowe różnią się wieloma szczegółami, dzięki którym każdy zawodnik może odnaleźć sprzęt odpowiadający jego indywidualnym potrzebom – jeśli wie, na które elementy zwracać uwagę i w jakim stopniu wiążą się one z jego własnym stylem gry. Najważniejsze różnice dotyczą:
- materiału użytego do budowy rakiety (aluminium, kompozyty, grafit) – wpływa to na masę, elastyczność i przenoszenie obciążeń na nadgarstki,
- rozmiarów i kształtu rakiety (powierzchnia główki, długość rakiety oraz obwód rączki) – przekłada się to na siłę uderzenia, kontrolę piłki i komfort gry,
- balansu rakiety (na rączkę, na główkę, neutralny) – wpływa na siłę i kontrolę uderzenia w zależności od stylu gry.
Jak gra w tenisa wpływa na zdrowie?
Tenis jest sportem ogólnorozwojowym – nie tylko angażuje wiele grup mięśniowych, ale również pozwala rozwinąć siłę, wytrzymałość i wydolność krążeniowo-oddechową. Duża szybkość gry poprawia refleks i koordynację wzrokowo-ruchową. Tenis rozwija także nasze cechy mentalne – odporność psychiczną, pewność siebie, umiejętność sportowej rywalizacji i działania w zespole. Na wyższych poziomach zaawansowania tenis (jak każdy sport) stawia przed zawodnikami nieco większe wyzwania, zarówno fizyczne, jak i psychiczne.
Czy są jakieś przeciwwskazania do gry w tenisa?
Zasadniczo tenis jest sportem dla każdego, bez względu na wiek i poziom kondycji. Na poziomie amatorskim i rekreacyjnym gra w tenisa nie wiąże się ze szczególnym ryzykiem kontuzji. Na wyższych poziomach istnieje ryzyko urazów mięśni, ścięgien i stawów, takich jak „łokieć tenisisty”. Ze względu na duże zaangażowanie układu ruchowego, osoby cierpiące na dolegliwości mięśniowo-stawowe powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem treningów.
Chcę zacząć grać, ale nie mam partnera. Co robić?
Poszukaj treningów grupowych w Twojej okolicy. Choć nie są one tak efektywne, jak prywatne lekcje z trenerem, poznasz na nich wielu graczy na różnych poziomach zaawansowania. To zwiększa prawdopodobieństwo znalezienia kogoś o sile gry zbliżonej do Twojej. Tenis to sport towarzyski – wykorzystaj tę okazję, aby nawiązać nowe znajomości!
Czego trzeba, by odnieść sukces?
Aby stać się dobrym tenisistą lub tenisistką, potrzebujesz chęci, odrobiny talentu i mnóstwa ciężkiej pracy – jak w każdym sporcie. Twoje umiejętności będą zależały także od przeciwników, z którymi się spotykasz, czy to w grze towarzyskiej, w klubie czy na turnieju. To Ty decydujesz, do jakiego poziomu rozwoju sportowego chcesz dążyć, a rzeczywistość zweryfikuje, co jest możliwe. Weź jednak pod uwagę to, że najlepsi zaczynają bardzo wcześnie. Przykładem jest Martina Hingis, która w 1997 roku wygrała wielkoszlemowy turniej Australian Open w wieku zaledwie 16 lat i 117 dni.
Jeśli nie tenis ziemny, to co? Jakie są alternatywy?
Istnieje kilka ciekawych sportów rakietowych, które mogą Ci się bardziej spodobać, a które są często łatwiej dostępne niż tenis ziemny. Choć mogą nie być tak medialne, jak klasyczny tenis, stanowią interesującą alternatywę dla każdego, kto chce wziąć rakietę do ręki. Tenis stołowy, badminton, squash czy zyskujący na popularności padel dają mnóstwo satysfakcji z rozgrywki – warto spróbować! Pamiętaj, że te aktywności są również dostępne z kartą MultiSport – tutaj możesz sprawdzić ich listę.
Bibliografia:
- Pluim B. M., Staal J. B., Windler G. E., Jayanthi N., Tennis injuries: occurrence, aetiology, and prevention, British Journal of Sports Medicine, 2006.
- Jackson M. J., Roche D. M., Kohn S. i inni, The Musculoskeletal Health Benefits of Tennis, Sports Health, 2020.
