Trening intuicyjny – kto może na nim skorzystać?

Czym jest trening intuicyjny?

Na siłowniach i w klubach fitness panuje podejście oparte na mniej lub bardziej rygorystycznych planach treningowych wspieranych przez odpowiednią dietę. Ostatnie lata przyniosły jednak krytykę tego podejścia. Wskazano bowiem, że wymagające, surowe rutyny treningowe stały się czynnikiem generującym nadmierną presję na rezultaty, obniżając motywację i poziom zadowolenia z aktywności oraz budując kulturę obsesyjnego dążenia do perfekcyjnej sylwetki. Alternatywą stał się trening intuicyjny, czyli trening polegający na wykonywaniu ćwiczeń bez określonego schematu.

W treningu intuicyjnym rodzaj ćwiczeń oraz ich intensywność dobieramy na bieżąco, stosownie do naszych bieżących potrzeb i dyspozycji. Podejście to zakłada bowiem świadomość własnego ciała, elastyczność podejmowanych kroków oraz swobodniejszy stosunek do aktywności fizycznej. Odrzuca ścisłe planowanie i perfekcjonizm, stawiając na indywidualny dobór objętości wysiłkowej i satysfakcję z wykonywanych ćwiczeń.

Czy trening intuicyjny to trening bez planu?

Na pierwszy rzut oka trening intuicyjny wygląda tak, że po prostu wykonujemy te ćwiczenia, na których nam zależy. W rzeczywistości jednak skuteczny trening intuicyjny zawiera elementy, które można znaleźć w treningu z planem, takie jak periodyzacja, odpowiedni balans między wysiłkiem i regeneracją oraz dopasowanie obciążenia do możliwości ćwiczącego.

Prawdziwa różnica tkwi w intuicji – czyli wypadkowej wiedzy, doświadczenia i świadomości własnego ciała osoby ćwiczącej. Właśnie dlatego trening intuicyjny to metoda, po którą chętniej sięgają bardziej zaawansowani. Intuicja podpowiada im, kiedy mogą pozwolić sobie na więcej, a kiedy zrezygnować z nadmiernego wysiłku. Kiedy zwiększyć obciążenie, a kiedy zmienić rodzaj ćwiczenia. Kiedy dać sobie więcej czasu na regenerację, a kiedy wykorzystać trening do ustanawiania nowych rekordów.

Ale nawet przy takim podejściu, takie osoby zachowują podstawowe elementy strukturalne treningów, które po latach weszły im w nawyk. Dlatego to właśnie zaawansowani zawodnicy najczęściej korzystają z zalet treningu intuicyjnego. Po prostu wiedzą więcej od początkujących, mają lepiej opanowaną technikę i rzadziej popełniają błędy.

Kto może skorzystać na treningu intuicyjnym?

Trening intuicyjny to przede wszystkim dobry wybór dla zaawansowanych, którzy traktują go jako urozmaicenie swoich regularnych ćwiczeń. Ale nie tylko – założenia treningu intuicyjnego związane ze sferą mentalną sprawiają, że może on być on przydatny osobom, których aktywność fizyczna wiąże się ze specyficznymi potrzebami, takimi jak:

• Poprawa relacji z własnym ciałem – w treningu intuicyjnym aktywność fizyczna jest formą indywidualnej opieki nad samym sobą, a nie surowym reżimem wynikającym z braku satysfakcji z własnej sylwetki czy niemożliwością dotrzymania określonej diety.
• Unikanie przetrenowania – presja na rezultaty sprzyja popadaniu we wzorce uzależnienia od aktywności fizycznej, sięganie po nadmierne obciążenia, a w rezultacie prowadzi do przetrenowania i wypalenia. Podejście intuicyjne może przeciwdziałać rozwojowi takich schematów.
• Godzenie aktywności z innymi sferami życia – nieelastyczne plany treningowe mogą prowadzić do konfliktów na tle rodzinnym i towarzyskim, podczas gdy trening intuicyjny zakłada o wiele większy poziom swobody, który pozwala zrównoważyć rozmaite sfery życia.
• Przełamywanie ograniczeń – brak presji na wyniki i koncentracja na przyjemności sprawiają, że trening intuicyjny może być dobrym wyborem dla osób, które doświadczają rozmaitych psychologicznych barier związanych z aktywnością fizyczną, np. powracających do treningów po kontuzjach czy cierpiących na zaburzenia żywienia.

Największe wady treningu intuicyjnego

Trzeba jednak zaznaczyć, że o ile sam charakter treningu intuicyjnego wydaje się pociągający, w praktyce podejście to charakteryzuje się poważnymi wadami, które wręcz dyskwalifikują je jako pierwszy wybór, zwłaszcza w przypadku osób początkujących. Należą do nich:

• Niemożność wdrożenia skutecznych nawyków – trening intuicyjny nie wyrabia pożądanych nawyków, które zostają z nami na dłużej i umożliwiają dalszy rozwój, samodzielnie lub z pomocą trenera.
• Problemy z systematycznością – jeśli nie mamy wiedzy jak ćwiczyć, a na dodatek brakuje nam samodyscypliny, trening intuicyjny może okazać się stratą czasu na bezowocne, nieregularne ćwiczenia.
• Ograniczona efektywność – jeśli nie stawiamy sobie określonych celów treningowych, to trudno jest określić, czy rezultaty treningów, w sensie obiektywnym, rzeczywiście można uznać za satysfakcjonujące.
• Ryzyko błędów i zniechęcenia – jeśli nasza wiedza o samodzielnie wykonywanych treningach jest niewielka, narażamy się na typowe błędy początkujących, takie jak sięganie po nadmierne obciążenia, zaniedbywanie rozgrzewki, rozciągania i odpoczynku czy niewłaściwa dieta. Może prowadzić to do braku rezultatów, urazów i zniechęcenia do aktywności fizycznej.

Krótko mówiąc, jeśli decydujemy się na trening intuicyjny, należy wiedzieć, dlaczego i po co to robimy. Podstawowym problemem jest brak wiedzy. Sprawia on, że intuicja staje się pułapką dla początkujących lub wymówką usprawiedliwiającą podstawowe błędy, których łatwo uniknąć korzystając ze sprawdzonych metod uwzględniających plany treningowe. A jeśli narzekamy na ich rygory i brak elastyczności – zawsze przecież możemy wprowadzać własne urozmaicenia i modyfikować założenia stosownie do potrzeb.

Wierzymy, że jakakolwiek aktywność fizyczna jest lepsza niż żadna. Rozumiemy, że w pewnych przypadkach trening intuicyjny może być odpowiednim wyborem. Zawsze zachęcamy jednak do konsultacji celów treningowych z trenerami oraz ustalenia diety ze specjalistami.

^{Bibliografia:}

1. ^{Reel J. J., Galli N., Miyairi-Steel M. i inni, Development and validation of the intuitive exercise scale, Eating Behaviors, 2016.}
2. ^{Reel J. J., Lee J. J., Bellows A., Integrating exercise and mindfulness for an emerging conceptual framework: The intuitive approach to prevention and health promotion (IAPHP), Eating Disorders, 2016.}
3. ^{https://www.todaysdietitian.com/newarchives/0123p48.shtml, doi: 13.11.2024.} 
4. ^{https://breakingmuscle.com/the-benefits-of-intuitive-lifting/, doi: 13.11.2024.}