Dane, modele i personalizacja
Zawodowi sportowcy oraz ich trenerzy przyznają, że analiza różnych typów danych odgrywa coraz większą rolę w codziennej pracy, treningach i przygotowaniu do zawodów. Monitoring rozmaitych parametrów i funkcji życiowych w czasie rzeczywistym umożliwia stały wgląd w kondycję zawodnika, wskazuje obszary wymagające poprawy i pozwala skupić wysiłki treningowe tam, gdzie przyniosą one najlepsze rezultaty. Dlatego też zaawansowane narzędzia, oparte na sztucznej inteligencji, odgrywają coraz większą rolę w profesjonalnym sporcie.
Sztuczna inteligencja umożliwia tworzenie trójwymiarowych modeli obrazujących sylwetki sportowców, które służą do symulowania specyficznych obciążeń treningowych i przewidywania reakcji organizmu na dostarczane bodźce. Pozwala to na optymalizację treningu, lepsze przygotowanie do konkretnych wyzwań oraz ograniczenie ryzyka kontuzji. Znane są przypadki tworzenia „cyfrowych bliźniaków” – modeli narządów sportowców, które można wykorzystać w konkretnych symulacjach.
Narzędzia zbierające i wykorzystujące dane stosowane są zarówno w sportach indywidualnych, jak i zespołowych. Są w stanie nie tylko analizować parametry biometryczne zawodników, ale także przewidywać sposoby poruszania się np. piłkarzy na boisku. Umożliwia to lepsze planowanie taktyk w danym meczu, a także pomaga dobrać optymalny skład zespołu w oparciu o dane poszczególnych zawodników. Co więcej, postęp ten nie ogranicza się wyłącznie do sportu zawodowego. Coraz częściej, na co dzień, spotykamy się z narzędziami, które – choć mniejszą skalę – wykorzystują podobne zasady personalizacji treningu oparte na analizie naszych parametrów biometrycznych w różnych dyscyplinach.
Wearables, aplikacje i inteligentne urządzenia
Śledzenie postępów treningowych oraz naszych aktywności stało się integralną częścią codzienności. Niemal dwie trzecie Polaków korzystają ze smartwatchy, smartbandów lub innych urządzeń do monitorowania aktywności, a ponad połowa przyznaje się, że używa ich regularnie każdego dnia (smartwatche: 67%, monitory aktywności: 54%). Zakres i szczegółowość gromadzonych danych zależą od zaawansowania technologicznego urządzenia oraz współpracujących z nim aplikacji. Dzięki temu mamy dostęp do szerokiego wachlarza narzędzi – od prostych dzienników treningowych po zaawansowane programy, które bazują na spersonalizowanych założeniach, celach i zadaniach, pełniąc rolę wirtualnych asystentów treningowych.
Przyszłość wearables i aplikacji treningowych jest również związana z rozwojem generatywnej sztucznej inteligencji (AI). Już dziś dostępne są aplikacje, które na podstawie naszych indywidualnych danych biometrycznych tworzą spersonalizowane plany treningowe, dostosowane do naszych możliwości i potrzeb. Choć wiele aplikacji oferuje plany tworzone we współpracy z zawodowymi trenerami różnych dyscyplin, ich jakość wciąż pozostawia wiele do życzenia. Obecnie aplikacje dobrze radzą sobie z podstawowymi założeniami treningowymi opartymi na parametrach użytkownika, jednak napotykają trudności w dostarczaniu skutecznych rozwiązań przy bardziej skomplikowanych zadaniach.
Technologiczna rewolucja obejmuje również sprzęt i wyposażenie siłowni oraz klubów fitness. Nowy standard treningu wprowadzają inteligentne maszyny, wyposażone we własne systemy czujników oraz interfejsy informujące o parametrach wykonywanych ćwiczeń. Internet rzeczy (IoT) oraz możliwości szybkiego połączenia z urządzeniami mobilnymi (Bluetooth, ANT+) umożliwiają rozwój aplikacji do konkretnych rodzajów treningu (np. treningu z kettlebell) oraz sprzętu, który w czasie rzeczywistym monitoruje i analizuje naszą aktywność, zwiększając efektywność treningu.
Symulacje i stymulacje
Postęp technologiczny w branży fitness to nie tylko coraz bardziej zaawansowane maszyny, które umożliwiają nam precyzyjne dopasowanie treningu do naszych preferencji i potrzeb. To również rozwój narzędzi pozwalających na treningi w warunkach symulacji – nawet w przypadku bardziej zaawansowanych i trudniej dostępnych dyscyplin. Z kartą MultiSport możesz skorzystać np. z symulatora narciarskiego lub golfowego. Treningi te odwzorowują realistyczne warunki i pozwalają na rozwój prawidłowej techniki i motoryki, a wszystko to bez konieczności inwestowania w sprzęt czy podróże.
Symulacje treningowe mogą wykorzystywać technologię wirtualnej rzeczywistości (VR), co pozwala na immersję w środowiska zbliżone do realnych warunków sportowej rywalizacji. Umożliwia dzięki temu pracę nad świadomością ciała i równowagą oraz interakcje z różnymi typami przeciwników, co wspiera rozwój umiejętności podejmowania decyzji i buduje odporność psychiczną. Tego rodzaju treningi znajdują zastosowanie także w rehabilitacji oraz procesie przywracania sprawności ruchowej. Mniej zaawansowanym, ale równie angażującym rozwiązaniem może być exergaming, czyli łączenie aktywności fizycznej z grami komputerowymi. Połączenie treningu z zabawą i rywalizacją na ekranie w trybie multiplayer to przyjemna odmiana od klasycznych ćwiczeń i dodatkowa motywacja do utrzymania i rozwoju formy.
Jeśli zależy nam na uzyskaniu szybkich efektów, warto rozważyć niektóre formy treningów wspomaganych. Polegają one na wprowadzaniu do naszych ćwiczeń dodatkowych bodźców, które pobudzają mięśnie do zwiększonego wysiłku lub symulują trening w specyficznych warunkach (np. trening hipoksyczny, naśladujący warunki wysokogórskie).
Przykładem treningu wspomaganego jest EMS wykorzystujący elektrostymulację mięśni. Polega on na wykonywaniu ćwiczeń funkcjonalnych w specjalnym kombinezonie z elektrodami, powodującymi dodatkowe skurcze mięśni. Sesja EMS trwa zaledwie 20-30 minut, ale dzięki swojej intensywności pozwala na szybsze spalanie tkanki tłuszczowej niż w przypadku klasycznego treningu.
Inny typ wspomaganego treningu wykorzystuje podciśnienie. To na przykład Vacu Well – bieżnia vacu wyposażona w specjalną komorę, w której zamknięta jest dolna część ciała osoby ćwiczącej. Podciśnienie zwiększa ukrwienie tego obszaru, co sprzyja szybszemu spalaniu tkanki tłuszczowej, redukcji cellulitu i poprawie przemiany materii. Zarówno treningi EMS jak i Vacu Well są dostępne z kartą MultiSport, którą możesz mieć także w formie aplikacji. Obiekty w Twoim mieście sprawdzisz w naszej wyszukiwarce.
Więcej i szybciej – ale czy lepiej?
Technologia otwiera przed nami nowe możliwości w wielu aspektach aktywności fizycznej. Dzięki niej możemy trenować bardziej świadomie, dostosowywać plany treningowe do indywidualnych potrzeb, lepiej monitorować stan naszego zdrowia i kondycję oraz zwiększać efektywność ćwiczeń na różne sposoby. Czasem jednak nowe i lepsze może stać się wrogiem dobrego. Każda innowacja w sporcie ma swoje ograniczenia, o których warto pamiętać.
- Jakość technologii zależy od jej twórców i danych. Dokładność urządzeń i aplikacji sportowych jest ściśle związana z jakością algorytmów oraz danych wejściowych. Dlatego warto podchodzić do wyników z fitness trackera z pewnym dystansem i weryfikować je np. konsultując się z trenerem.
- Technologia nie zastąpi ludzkiej intuicji. Każde urządzenie działa w oparciu o dane – i tylko o nie. Nawet jeśli pełni funkcję wirtualnego trenera, to nie jest w stanie uwzględnić indywidualnych celów, motywacji ani samopoczucia w konkretnym momencie ćwiczeń. Dlatego wskazana jest pewna dawka zdrowego sceptycyzmu w podejściu do nowoczesnych narzędzi.
- Wymaga wiedzy i umiejętności interpretacji. W zawodowym sporcie każdy fragment danych może mieć znaczenie – dlatego pracuje nad nim cały sztab specjalistów z rozmaitych dziedzin. Dla amatora nadmiar informacji z fitness trackera może być nieczytelny i prowadzić do zniechęcenia, zamiast do motywacji.
- Jest kosztowna. Zawodowi sportowcy żyją z uprawiania sportu. Najlepsi dysponują wsparciem sponsorów, które pozwala im na korzystanie z topowych rozwiązań technologicznych. Choć niektóre technologie i narzędzia stają się coraz bardziej popularne i coraz tańsze, to dla wielu z nas nadal stanowią istotny wydatek. Warto więc zastanowić się, czy inwestycja w nowoczesne urządzenia jest faktycznie niezbędna na obecnym etapie naszej aktywności.
- Nie jest doskonała. Ćwiczenia na symulatorze nie zastąpią sesji w rzeczywistych warunkach, a trening wspomagany może zmaksymalizować niektóre efekty, kosztem innych, równie istotnych. Plan treningowy wygenerowany przez AI nie zawsze będzie idealnie dopasowany do Twoich potrzeb, zwłaszcza, jeśli są specyficzne. Technologię warto traktować jako uzupełnienie aktywności, a nie jej fundament.
Podsumowując, to technika, a nie technologia czyni zawodnika. Tym, co decyduje o skuteczności technologii w sporcie jest sposób, w jaki z niej korzystamy. Gadżety nie zastąpią konsultacji z trenerem, dobrze opracowanego planu treningowego, systematycznej pracy i zmiany stylu życia. Jednak umiejętne zastosowanie technologii w sporcie może pomóc nam wejść na wyższy poziom zaawansowania lub – jeśli mamy już odpowiednią wiedzę, doświadczenie i umiejętności – powalczyć o życiowy wynik w ważnych zawodach. I tego właśnie serdecznie życzymy!
Źródła:
- Deloitte Digital Consumer Trends 2023 edycja polska;
- M. Li, Y. Sun, R. Zaid A Health-Focused System that Blends Machine Learning and Flutter to Assist Users in Accomplishing their Diet/Fitness Goals Along with Providing Helpful Advice [w] Journal of Strength and Conditioning Research 2023
- J. Parashar, A. Jain, S. Ali Artificial Intelligence Impact on Human Fitness: Exploring Emerging Trends [w] International Journal for Research in Applied Science & Engineering Technology 2023
- T. T. de Beukelaar, D. Mantini Monitoring Resistance Training in Real Time with Wearable Technology: Current Applications and Future Directions [w] Bioengineering (Basel) 2023;
- S. Esmaeilzadeh, S. Kumpulainen, A. J. Pesola Strength-Cognitive Training: A Systemic Review in Adults and Older Adults, and Guidelines to Promote "Strength Exergaming" Innovations [w] Frontiers in Psychology 2022;
- W. Kemmler, M. Teschler, A. Weissenfels i inni Effects of Whole-Body Electromyostimulation versus High-Intensity Resistance Exercise on Body Composition and Strength: A Randomized Controlled Study [w] Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine 2016;
- S. M. Schneider, S. M. C. Lee, A. H. Feiveson i inni Treadmill exercise within lower body negative pressure protects leg lean tissue mass and extensor strength and endurance during bed rest [w] Physiological Reports 2016;
- https://xouted.com/2021/05/inpeak-trainer-jak-sie-trenuje-z-planem-ukladanym-przez-ai/
- https://bieganie.pl/trening/plan-treningowy-ulozony-przez-chatgpt-czy-sztuczna-inteligencja-moze-byc-dobrym-trenerem/
- https://www.shape.com/fitness/trends/electrical-stimulation-workouts
- https://www.iotworldtoday.com/connectivity/digital-twin-heart-built-for-boston-marathon-champion
Dostęp do stron internetowych: 30.10.2024
