Czym jest potas?
To naturalnie występujący pierwiastek, który jest niezbędny dla naszego zdrowia i wydajności. Odpowiada za wiele procesów w organizmie, między innymi przewodzi impulsy nerwowe, wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, reguluje skurcze mięśni i ich pracę, pomaga utrzymać równowagę kwasowo-zasadową, a także reguluje ciśnienie krwi [1].
Potas dla sportowców - dlaczego jest tak ważny?
- Wspiera prawidłową pracę układu sercowo-naczyniowego
Zdrowe serce to dla sportowca podstawa. Potas pomaga regulować ciśnienie krwi, zapobiegając chorobom kardiologicznym i ograniczając ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego oraz udaru. Co ciekawe, badania pokazują, że potas jest jednym z najważniejszych minerałów, które mają pozytywny wpływ na zdrowie serca [3].
Przeczytaj też: „Przez żołądek do serca – 3 sposoby jak je wzmocnić dietą”.
- Wpływa na regenerację i rozrost mięśni
Przede wszystkim potas ma znaczenie dla zasobów glikogenu, które można uznać za rodzaj paliwa dla mięśni. Po treningu pomaga on powrócić mięśniom do równowagi energetycznej oraz wspomaga ich rozrost - zwłaszcza u mężczyzn, czego dowodzi jedno z badań naukowych [2]. W trakcie treningu wytrzymałościowego potas uczestniczy w rozkładzie glikogenu w komórkach mięśniowych, dostarczając im energii.
Warto pamiętać, że podczas intensywnych ćwiczeń potas wydalamy wraz z potem, dlatego, jeżeli trenujesz regularnie, zadbaj o to, aby w Twojej diecie znalazło się wiele produktów bogatych w ten pierwiastek. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, gdzie go znajdziesz!
- Zapobiega skurczom mięśni po wysiłku fizycznym
Osoby, które trenują regularnie, zmagają się czasem z bolesnymi skurczami mięśni. Może mieć to związek z utratą elektrolitów w trakcie ćwiczeń, których organizm pozbywa się wraz z potem. Właśnie dlatego dbanie o odpowiedni poziom potasu (ale także innych elektrolitów) jest kluczowe w diecie osób aktywnych.
Przeczytaj też: "Kolka wysiłkowa - skąd się bierze i jak jej przeciwdziałać?".
Czy warto kupować gotowe napoje z elektrolitami? Niekoniecznie! Dobrym źródłem potasu jest na przykład sok pomidorowy, sok z marchewki, a także woda kokosowa. Osoby, które spożywają na co dzień dużo warzyw i owoców, nie muszą obawiać się utraty zbyt dużej ilości elektrolitów. Zdrowa dieta to podstawa.
- Potas równa się zdrowe kości
Badacze podchodzą do tej kwestii z pewną rezerwą, ale udowodniono, że potas wpływa na równowagę kwasowo-zasadową, dzięki czemu kości stają się mocniejsze i mniej podatne na urazy. Dodatkowo, potas może również poprawić wchłanianie wapnia.
- Pomaga utrzymać równowagę płynów
Podczas ćwiczeń starasz się odpowiednio nawadniać? Świetnie! Pamiętaj o tym, że potas bardzo Ci się tu przyda, bo pomaga organizmowi utrzymać prawidłowy poziom płynów i przeciwdziała odwodnieniu.
Sprawdź też: „4 przepisy na domowy izotonik, który nawadnia lepiej niż woda”.
- Pozytywnie wpływa na układ nerwowy
Potas bierze udział w przewodnictwie impulsów nerwowych, a także wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego [6]. Jego niedobory mogą prowadzić do stanów depresyjnych i spadku nastroju, co z kolei może prowadzić do wycofania z życia społecznego oraz regularnych treningów.
- Niweluje stres oksydacyjny
Stres oksydacyjny, który może przyczynić się do powstawania chorób – na przykład nowotworów lub cukrzycy – powstaje między innymi w wyniku intensywnych i wyczerpujących treningów. Potas jest jednym z pierwiastków, które mogą niwelować powstawanie i negatywne skutki stresu oksydacyjnego [7].
Kiedy może wystąpić niedobór potasu?
Pojawia się on głównie z powodu odwodnienia organizmu. Częste i intensywne treningi mogą się do tego przyczyniać. Niedoborom potasu sprzyja także bardzo restrykcyjna, niskokaloryczna dieta, problemy z nerkami oraz cukrzyca.
Jakie produkty są bardzo bogate w potas?
Badacze rekomendują, aby nie uzupełniać potasu w postaci suplementów, ale poprzez odpowiednią dietę [4]. A produktów, które obfitują w potas, jest bardzo wiele! [5]
- Ziemniaki pieczone ze skórką (143 g/738 mg potasu)
- Suszone śliwki (1 szklanka/707 mg potasu)
- Sok z marchwi (1 filiżanka/689 mg potasu)
- Pomidory (1/4 filiżanki/664 mg potasu)
- Gotowane buraki (1/2 szklanki/654 mg potasu)
- Biała fasola konserwowa (1/2 szklanki/595 mg potasu)
- Pieczone bataty (1 średni/542 mg potasu)
- Świeży sok pomarańczowy (1 filiżanka/496 mg potasu)
- Banany (1 średni/422 mg potasu)
- Mleko (1 szklanka/382 mg potasu)
- Jogurt naturalny (250 ml/531 mg potasu)
Jak widać, potas znajduje się w produktach, które chętnie zjadamy na co dzień. Teoretycznie trudno jest „przedawkować” ten pierwiastek, bo organizm naturalnie usuwa jego nadmiar. Szczególną ostrożność powinny jednak zachować osoby z chorobami nerek, u których potas może być przez to magazynowany dłużej niż u zdrowej osoby.
Chcąc wzbogacić swoją dietę w potas, postaw na pieczone ziemniaki, pomidory, strączki i nabiał. W razie wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem, który pomoże odpowiednio ustawić jadłospis.
………..
Źródła:
[1] Connie M. Weaver, Potassium and Health, Advances in Nutrition, Volume 4, Issue 3, 2013, Pages 368S-377S, https://doi.org/10.3945/an.112.003533.
[2] [3] [4] [5] Lee YJ, Lee M, Wi YM, Cho S, Kim SR. Potassium intake, skeletal muscle mass, and effect modification by sex: data from the 2008-2011 KNHANES. Nutr J. 2020 Aug 29;19(1):93. doi: 10.1186/s12937-020-00614-z. PMID: 32861249; PMCID: PMC7456505.
[6] The Central Nervous System in Potassium Homeostasis, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0091302283710010, dostęp online: 20.09.2023.
[7] Udensi UK, Tchounwou PB. Potassium Homeostasis, Oxidative Stress, and Human Disease. Int J Clin Exp Physiol. 2017;4(3):111-122. doi: 10.4103/ijcep.ijcep_43_17. PMID: 29218312; PMCID: PMC5716641.